تعریف:
آکریل آمید یک ترکیب شیمیایی آلی که به شکل جامدی سفید رنگ و بی بو دیده می شود . این ماده در صنعت به عنوان یک مونومر برای تولید پلی آکریل آمید ها و دیگر پلیمر ها استفاده می شود . آکریل آمید همچنین به عنوان یک آلاینده در مواد غذایی در هنگام فرایندهای حرارتی مانند سرخ کردن , برشته کردن و پختن شناسایی شده است.
خواص و ویژگی ها :
- جرم مولی : ۷۱.۰۸ گرم بر مول
- نقطه ذوب : ۸۴ تا ۸۶ درجه سانتی گراد
- نقطه جوش : ۱۲۵ درجه سانتی گراد ( در فشار کاهش یافته )
- حلالیت : محلول در آب , الکل , استون
- شکل ظاهری: جامد سفید رنگ
- ویژگی ها : بسیار فعال و به راحتی با دیگر ترکیبات واکنش می دهد.
منابع :
- مصنوعی : در صنعت , آکریل آمید از هیدرولیز آکریلونیتریل تولید می شود و به طوذ گسترده در تولید پلیمرها و مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد.
- مواد غذایی : آکریل آمید در غذاهای فراوری شده حاوی کربوهیدرات , در هنگام حرارت دادن در دمای بالا ( بیش از ۱۲۰ درجه سانتی گراد ) تولید می شود . این ماده به ویژه در مواد زیر یافت می شود:
- سیب زمینی سرخ کرده
- چیپس
- نان تست
- قهوه
- بیسکوییت ها و کلوچه ها
کاربردهای آکریل آمید:
۱-صنعتی
- تولید پلی آکریل آمید که در تصفیه آب به عنوان منعقد کننده , کنترل فرسایش خاک , و در حفاری های نفتی استفاده می شود.
- استفاده در صنایع کاغذ سازی و نساجی برای بهبود و استحکام مواد.
- به عنوان ماده ای واسطه برای تولید دیگر مواد شیمیایی
۲-تحقیقات علمی :
پلی آکریل امیدها در بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی برای ساخت ژل های الکتروفورز مورد استفاده قرار می گیرند.
۳-کشاورزی :
به عنوان ماده ای برای کنترل هدر رفت آب در خاک و بهبود ساختار خاک استفاده می شود.
اثرات آکریل آمید بر سلامت :
- سرطان زایی : این ماده در آزمایش های حیوانی به عنوان ماده ای سرطان زا شناخته شده است . قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این ماده می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. در انسان , شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مصرف طولانی غذاهای حاوی آکریل آمید ممکن است به سرطان های خاص مرتبط باشد.
- اثرات عصبی : این ماده می تواند بر سیستم عصبی تاثیر گذاشته و علائمی مانند ضعف , بی حسی و اختلالات حرکتی ایجاد کند . این اثرات معمولا در افرادی که به صورت شغلی با این ماده کار می کنند , مشاهده می شود.
- اثرات ژنتیکی : مطالعات نشان داده اند که آکریل آمید می تواند به DNA آسیب برساند و جهش های ژنتیکی ایجاد کند , که می تواند در فرایندهای سرطان زایی نقش داشته باشد.
کاهش مواجهه با آکریل آمید
۱- در مواد غذایی :
- کاهش زمان و دمای پخت غذا
- پرهیز از سرخ کردن بیش از حد مواد غذایی و برشته کردن زیاد نان
- استفاده از روش های پخت سالم تر مانند بخارپز یا آب پز
- مصرف بیشتر سبزیجات و میوه ها به جای غذاهای فرآوری شده
۲-در محیط های کاری :
- استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش و ماسک
- رعایت دستورالعمل های ایمنی در کار با مواد شیمیایی
ایمنی و مقرارت :
آکریل آمید به عنوان یک ماده خطرناک توسط سازمان های ایمنی شناسایی شده است . برخی از قوانین و استانداردها برای محدود کردن مواجهه انسان با این ماده شامل موارد زیر است :
- سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) :توصیه هایی برای کاهش این ماده در مواد غذایی ارائه داده است.
- سازمان بین المللی تحقیقات سرطان ( IARC) : این ماده را به عنوان ماده ای احتمالا سرطان زا برای انسان طبقه بندی کرده است.
نتیجه گیری :
آکریل امید ماده ای پرکاربرد در صنعت و تحقیقات است , اما خطرات سلامتی بالقوه ای نیز دارد . آگاهی عمومی در مورد این ماده , به ویژه در زمینه مصرف مواد غذایی و رعایت دستورالعمل های ایمنی , می تواند نقش مهمی در کاهش مواجهه و خطرات مرتبط با آن داشته باشد.
فعلا نظری موجود نیست.