مقدمه :
بنزین یکی از سوخت های اصلی در خودروها و وسایل نقلیه است که برای بهبود عملکرد , افزایش بازدهی و کاهش آلودگی های محیطی , افزودنی های شیمیایی مختلفی به آن اضافه می شود . این افزودنی ها تاثیرات مهمی بر کیفیت و خصوصیات بنزین دارند . در این مقاله به بررسی نقش , انواع و تاثیرات افزودنی های شیمیایی در بنزین پرداخته می شود.
۱-نقش افزودنی های شیمیایی در بنزین :
افزودنی های شیمیایی به دلایل مختلفی به بنزین اضافه می شوند, از جمله:
- بهبود عدد اکتان : افزایش عدد اکتان برای جلوگیری از پدیده ضربه در موتورهای احتراق داخلی
- کاهش آلاینده ها: کاهش انتشار آلاینده های مضر مانند مونوکسید کربن , اکسیدهای نیتروژن و هیدروکربن های نسوخته
- جلوگیری از رسوبات : پیشگیری از تشکیل رسوبات و زنگ زدگی در سیستم سوخت رسانی و موتور
- بهبود پایداری ذخیره سازی: افزایش پایداری بنزین در هنگام ذخیره سازی طولانی مدت
- بهبود عملکرد موتور: افزایش کارایی و عملکرد کلی موتور و کاهش مصرف سوخت
۲-انواع افزودنی های شیمیایی در بنزین:
افزودنی های شیمیایی بنزین شامل ترکیبات مختلفی هستند که هرکدام نقش خاصی را ایفا می کنند:
الف- افزاینده های عدد اکتان:
- تترا اتیل سرب (TEL) : قبلا به عنوان افزاینده عدد اکتان استفاده می شد , اما به دلیل اثرات مضر بر محیط زیست و سلامت انسان , در بسیاری از کشورها ممنوع شده است.
- اتانول : یک الکل زیست تخریب پذیر که علاوه بر افزایش عدد اکتان , به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کمک می کند.
- متیل ترت – بوتیل اتر (MTBE) : که به عنوان افزاینده عدد اکتان و کاهش دهنده آلودگی استفاده می شود.
ب – پاک کننده ها و ضد رسوبات :
- دترجنت ها : ترکیباتی که به پاکسازی سیستم سوخت رسانی و جلوگیری از تشکیل رسوبات کمک می کنند.
- پراکننده کننده ها : مواد شیمیایی که از تجمع ذرات و رسوبات در سیستم سوخت جلوگیری می کنند.
ج – ضد اکسیدان ها:
- بوتیل هیدروکسی تولوئن ( BHT ) و بوتیل هیدروکسی آنیسول (BHA) : ترکیباتی که به جلوگیری از اکسیداسیون و پلیمریزاسیون بنزین در هنگام ذخیره سازی کمک می کنند.
د – ضدخوردگی ها:
- آمین ها: ترکیباتی که به جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی در سیستم سوخت رسانی و مخازن بنزین کمک می کنند.
ه – اکسیژن دهنده ها :
- اتانول و MTBE : این ترکیبات علاوه بر افزایش عدد اکتان , به عنوان منابع اکسیژن اضافی در فرایند احتراق عمل می کنند و به کاهش انتشار مونوکسید کربن و هیدروکربن های نسوخته کمک می کنند.
۳- تاثیرات افزودنی های شیمیایی :
افزودنی های شیمیایی در بنزین تاثیرات مهمی بر عملکرد موتور , محیط زیست و سلامت انسان دارند.
الف . تاثیرات بر عملکرد موتور:
- افزایش کارایی و عملکرد موتور : افزودنی های شیمیایی می توانند به بهبود عملکرد موتور و افزایش کارایی سوخت کمک کنند.
- کاهش مصرف سوخت: به بهبود احتراق و کاهش رسوبات در سیستم سوخت , مصرف سوخت کاهش می یابد.
ب . تاثیرات زیست محیطی:
- کاهش آلودگی هوا: افزودنی های اکسیژن دهنده مانند اتانول و MTBE به کاهش انتشار گازهای مضر کمک می کنند.
- مشکلات زیست محیطی : برخی افزودنی ها مانند MTBE می توانند به آب های زیر زمینی نفوذ کرده و آلودگی های زیست محیطی ایجاد کنند.
ج . تاثیرات بر سلامت انسان:
- سمیت و خطرات سلامتی : افزودنی هایی مانند تترا اتیل سرب که در گذشته استفاده می شد , اثرات مضر بر سلامت انسان داشتند و باعث مشکلات عصبی و خونی می شدند.
نتیجه گیری:
افزودنی های شیمیایی بنزین نقش حیاتی در بهبود کیفیت سوخت , کاهش آلودگی های محیطی و افزایش کارایی موتور دارند. با این حال , باید به دقت انتخاب شوند تا از اثرات مضر زیست محیطی و سلامت انسانی جلوگیری شود . تحقیقات و توسعه های مداوم در این زمینه می تواند به بهبود فناوری ها و کاهش اثرات منفی این افزودنی ها کمک کند.
